BLOG
POP duiken
POP duiken: 007 Thunderball
POP diving. Onze tocht om te ontdekken wat duiken populair heeft gemaakt: personages op papier of filmdoek die de culthelden van de duikgemeenschap zijn geworden.
Met 1 miljard dollars in 2011 is Thunderball (1965) qua inkomsten de op een na beste Bondfilm na Skyfall. In Thunderball maakt de commerciële filmindustrie zeer uitgebreid gebruik van het onderwater filmen en de choreografische mogelijkheden daarbij.
DE FILM
Een RAF nucleaire bommenwerper, Avro Vulcan (die een atoomboom aan boord heeft) verdwijnt van de radar en strijkt als een boomblaadje neer op een zandbodem die zo wit is dat het alleen maar in de Bahama’s kan zijn. Net als in de vorige film, Goldfinger, betekent een atoombom in de handen van de slechteriken een enorme rotzooi die alleen Bond op kan ruimen. Sean Connery, in geweldige vorm, ontsnapt op miraculeuze wijze uit een zwembad vol haaien, terwijl in een andere scene hij achter een stuk koraal vrijt met Claudine Auger, het bondmeisje van het ogenblik en impliceert daarmee dat je onderwater een heleboel dingen kunt doen. Een geweldige finale met een onderwater gevecht tussen de goeden en de slechten met gebruik van harpoenen en messen om ademslangen door te snijden. Een film die de smaak heeft van zout water, babypoeder en oud oranjerood neopreen.
BUDDYCHECK
Het trimvest, dit onbekende hulpmiddel. Het eerste in serie gemaakte trimvest verscheen in het begin van de zeventiger jaren, terwijl de film uit ’65 is. Thunderball is een triomf van rugplaten en corduroy banden. Om maar niet te spreken van de alternatieve luchtbron, die pas veel later op het duiktoneel verscheen.
VOORZICHTIG BEHANDELEN
Duiken zonder trimvest betekende een absolute precisie bij het kiezen van een gewichtensysteem en een grote vaardigheid in het omgaan met de longcapaciteit door middel van de adem. Duiken zonder een alternatieve luchtbron vereiste een zekere vaardigheid betreffende buddybreathing, een techniek dit tegenwoordig door zowel cursisten als instructeurs gevreesd wordt.
PAS OP. Opstijgingen (en afdalingen) worden in de filmscènes met raketsnelheid gedaan, geheel en al in overeenstemming met de urgentie van de situatie: ter voorkoming van neergestoken te worden of het ontbijt van een tijgerhaai te worden. In feite was het de afwezigheid van een trimvest die ervoor zorgde dat de achtergrond acteurs zich als freedivers in het water konden bewegen. Met als gevolg dat de film is die het hoogste aantal barotrauma’s tijdens het filmen opleverde. Met andere woorden: probeer dit thuis niet: don't try this at home…
FICTION IMPOSSIBLE
Een bommenwerperpiloot ademt op een diepte van 30 meter met behulp van zijn zuurstofmasker bedoeld voor militaire vliegtuigen. Vind de twee fouten.
BROODJE AAP VERHALEN
Hier zie je het geprezen Bond apparaatje dat maar moeilijk uitsterft in de verbeelding van duikers: de mini-fles met een super hoge druk en de afmeting van een vulpen! Van tijd tot tijd zien we hem weer tevoorschijn komen in blogs, tijdschriften en duikforums. Destijds waren de scenes zo overtuigend dat het Britse leger ernaar informeerde. “Hoe lang kan een man onderwater blijven met dat apparaat?” vroeg een genieofficier. “Net zo lang als hij zijn adem in kan houden!” was het antwoord van de artdirector.
DE ERFENIS
Met de komst van Thunderball bestond duiken niet langer alleen maar in documentaires en neemt het zijn plaats in op de dagelijkse wensenlijst van een gemeenschap die te maken heeft met een grote economische bloei. Materialen en gebruikte voertuigen, waaronder de voorvaders van onderwaterscooters, braken door in het bewustzijn van twee generaties: zowel speelgoed als echte duikmaterialen domineerden de etalages. Thunderball was de grootste reclamespot voor duiken ooit.
Tegenwoordig is duiken vrijwel afwezig in mainstreamfilms, het wordt werkelijk slecht behandeld. Maar in de jaren 50 en 60 sloop het de verbeelding van een heleboel schrijvers binnen. Duiken bood filmregisseurs en cameramensen de gelegenheid scenes te filmen die zich in drie dimensies afspeelden. In een paar jaar tijd sloeg het over naar populaire cultuur en werd het een cultactiviteit. In de loop der tijd namen science fiction en ruimtereizen de plaats van duiken in in het collectieve bewustzijn en vervingen de onderwaterlandschappen vol leven door steriele interieurs van ruimteschepen en door een droom die echt moeilijker te realiseren is. En het moet gezegd worden, dat heeft ons op een droogje laten zitten.
FEITEN EN EERDERE HOOGTEPUNTEN
- Oscar in 1966 voor speciale effecten.
- Het grootste aantal scenes die onderwater opgenomen zijn, ongeveer 40% van het geheel.
- Het grootste aantal duiker gefilmd in een scene, ongeveer 60.
MEER
EXPLOREER DE DUIKSTEKKEN
VIDEO
- De gehele film op Dailymotion
- Onderwatergevecht
SOUVENIRS
- Onderwatergevecht. Bordspel
- Il Disco Volante (Vliegende schotel), Largo's jacht. Houten modelboot
