Bezpieczeństwo

Popularne i zdradzieckie – 6 najlepszych miejsc nurkowych, które wymagają szczególnej ostrożności

Odkrywamy kilka popularnych miejsc nurkowych – oto co musisz wiedzieć, aby nurkować pewnie i bezpiecznie

Jak wszyscy wiemy, nurkowie są podróżnikami. Centrum alarmowe DAN Europe regularnie otrzymuje zgłoszenia o pomoc od członków z całego świata. Co ciekawe, dystrybucja rozmów telefonicznych na mapie świata pokazuje, które miejsca nurkowe są ulubione przez członków DAN z Europy. Widać na niej również to, że znacząca liczba połączeń telefonicznych z prośbą o pomoc pochodzi z kilku tych samych miejsc. Zdecydowaliśmy się przyjrzeć się im bliżej i wybraliśmy pierwsze sześć z listy. Celem nie jest zniechęcenie nurków do odwiedzania tych miejsc, wręcz przeciwnie – chcemy, aby nadal do nich jeździli pamiętając o kilku dodatkowych wskazówkach, które zapewnią im bezpieczeństwo. Dobrze poinformowana społeczność to bezpieczniejsza społeczność.

Czy niektóre miejsca/destynacje nurkowe są bardziej niebezpieczne niż inne?

Intuicyjnie wiemy, że podwodny ogród korali położony na głębokości 12 metrów w osłoniętym miejscu z przejrzystą wodą jest mniejszym wyzwaniem dla nurka niż głęboki wrak smagany prądami. Niektóre nurkowania wymagają więcej doświadczenia, szkolenia i sprzętu, które muszą być odpowiednie do warunków, z jakimi nurek będzie musiał się zmierzyć. Mimo to DAN częściej otrzymuje prośby o pomoc z niektórych popularnych, wymarzonych i bardzo znanych miejsc nurkowych. Działa tutaj prawo wielkich liczb. Światowej sławy miejsca nurkowe, takie jak wraki Thistlegorm i Zenobia lub Blue Hole w Dahabie są często celem pielgrzymek nurkowych. Nie jest więc niespodzianką, że statystycznie notujemy więcej wypadków w tych lokalizacjach w porównaniu do innych miejsc z podobnymi warunkami środowiska.

Przeanalizowaliśmy najważniejsze cechy tych miejsc wykorzystując cenne informacje i pomoc od lokalnych profesjonalistów nurkowych, którzy je znają i członków lokalnej społeczności nurkowej.

Lista uwzględnia rozmowy telefoniczne z centrum alarmowym DAN Europe, ale nie obejmuje wezwań do innych organizacji, takich jak zarząd portu, policja, wodne oddziały ratownicze czy karetka pogotowia.

6 NAJLEPSZYCH MIEJSC NURKOWYCH

#1 Blue Hole

Dahab, półwysep Synaj, Egipt – nurkowanie z brzegu

Blue Hole w Dahabie to prawdziwa Mekka dla nurków technicznych i freediverów z całego świata. Jest to bardzo głęboki (ponad 120 metrów) lej krasowy uformowany przez erozję w okalającej rafie. Na głębokości 55 metrów znajduje się łuk łączący Blue Hole z otwartym morzem. Według kilku źródeł Blue Hole jest miejscem nurkowym, w którym zdarza się najwięcej wypadków śmiertelnych na świecie.

Główne problemy

• Dobra widoczność i warunki w wodzie mogą być zdradliwe i nurkowie mogą nie zdawać sobie sprawy z głębokości i poziomu trudności tego nurkowania
• Dezorientacja
• Nurek, który nie zna tego miejsca może pozostać zbyt długo na głębokości, a nawet zgubić się szukając łuku (tunelu, przez który może wypłynąć)
• Nurkowie, którzy nie mają odpowiednich umiejętności mogą przekraczać limity swojego wyszkolenia
• Narkoza gazowa
• Freediverzy, którzy nurkują bez zespołu zapewniającego bezpieczeństwo lub bez partnera
• Zakłady między nurkami
• Odwodnienie

Jak przeżyć to nurkowanie

Uwagi od autora, który ma 12 lat doświadczenia w pracy jako przewodnik i instruktor nurkowy w Morzu Czerwonym oraz pracownik komory dekompresyjnej HyperMed w Sharm el Sheikh.

Dla nurków rekreacyjnych:

Zalecane jest nurkowanie przy zewnętrznej ścianie oraz wypłynięcie i wpłynięcie do Blue Hole przez płytkie „siodło” (na głębokości 6 metrów), a nawet rozpoczęcie nurkowania z Bells. Wewnętrzne ściany Blue Hole są puste, nie ma na nich żadnych atrakcji na głębokościach dla nurków rekreacyjnych. Należy dobrze się nawadniać. Próba przepłynięcia pod łukiem z 12-litrową butlą naraża Cię na poważną narkozę, dezorientację, brak powietrza.

Dla freediverów:

Nie nurkuj sam (uwaga: jest to podstawowa zasada freedivingu – zawsze nurkuj z partnerem, który jest gotowy, aby Ci pomóc w sytuacji awaryjnej). Skorzystaj z usług jednego z wielu centrów freedivingowych.

Dla wszystkich innych nurków:

Skorzystaj z usług lokalnych centrów zapewniających nurkowania techniczne lub profesjonalnych przewodników o potwierdzonej dobrej opinii. Sprawdź swój sprzęt. Nawadniaj się.

#2 SS Thistlegorm

Shaab Ali, Cieśnina Gubal, Zatoka Sueska, Egipt – nurkowanie wrakowe

Wrak Thistlegorm jest uważany przez wielu za machinę czasu leżącą na dnie morza na głębokości 32 metry. Jest to brytyjski statek towarowy, który był pełen amunicji i zaopatrzenia dla wojska, kiedy zatonął w październiku 1941 roku po uderzeniu przez bombę z niemieckiego bombowca. Na statku znajdowały się jeepy, ciężarówki, małe pojazdy gąsienicowe, motory, broń i amunicja. Wielu twierdzi, że Thistlegorm przynosi większy zysk niż park archeologiczny w Gizie. W tym miejscu nurkowym dochodzi do największej liczby wypadków w regionie Sharm el Sheikh.

Główne problemy

• Silne prądy, wzburzone morze i słaba widoczność są tutaj normalne
• Kwadratowe profile nurkowania
• Wykonanie przystanku bezpieczeństwa/dekompresyjnego na tej samej głębokości przy tej samej linie może być zdradliwe dla dużej grupy nurków
• Łodzie manewrujące na powierzchni
• Drabinki i platformy są bardzo ruchome przy wzburzonym morzu
• Brak odpoczynku (wyprawa na wrak może rozpocząć się bardzo wcześnie rano)
• Odwodnienie i nagromadzenie azotu może przyczynić się do wystąpienia DCS

Zdjęcie: Stefano Gualtieri

Jak przeżyć to nurkowanie

Uwagi od autora

Dokładnie zapamiętaj briefing przeprowadzony przez przewodnika. Jeżeli zanurzasz lub wynurzasz się w prądzie przy linie cumowniczej, NIGDY jej nie puszczaj. Jeżeli stracisz z oczu swoją grupę, wynurz się przy linie cumowniczej. Jeżeli nie jesteś w stanie rozpoznać liny od swojej łodzi, nie trać czasu i wynurz się przy którejkolwiek innej linie. Platformy unoszące się na powierzchni wody oraz śruby łodzi są Twoim najgorszym wrogiem: podczas wynurzania oraz zanurzania ZAWSZE PATRZ DO GÓRY w stronę powierzchni. Po wejściu do wody od razu odsuń się od platformy. Podczas zanurzania, a zwłaszcza podczas wynurzania przy linie przez cały czas kontroluj pływalność. Płyń za przewodnikiem lub grupą i nie zostawaj z tyłu. Zapomnij o skompresowanym powietrzu – używaj nitroksu. Unikaj spędzania poprzedniego wieczoru w klubie. Nie czekaj, aż będziesz spragniony, zanim się napijesz – nawadniaj się zaczynając już poprzedniego dnia.

#3 MS Zenobia

Larnaca, Cypr, Morze Egejskie – nurkowanie wrakowe

Ten zbudowany w Szwecji prom zatonął niedaleko portu w Larnace w 1980 roku z powodu błędu oprogramowania na pokładzie, przez co woda balastowa została wpompowana po złej stronie. Prom ma ponad 170 metrów długości i leży na lewej burcie na głębokości między 17 a 42 metry, a jego sławny ładunek samochodów wciąż jest na pokładzie. Ponieważ nurkowanie to jest dość łatwe do wykonania, nadaje się dla nurków z certyfikatem Open Water Diver. Jest to jeden z najczęściej odwiedzanych wraków na świecie.

Główne problemy

• Ostre metalowe elementy
• Kwadratowy profil nurkowania
• Dezorientacja z powodu położenia wraku na burcie
• Nurkowie, którzy nie mają odpowiednich umiejętności mogą przekraczać limity swojego wyszkolenia
• Ukąszenia przez organizmy morskie
• Nurkowie nie sprawdzają limitu bezdekompresyjnego (NDL)
• Odwodnienie

Jak przeżyć to nurkowanie

Uwagi od Chrisa Demetriou, który jest menadżerem centrum nurkowego oraz ma certyfikaty DAN Instructor Trainer, Chamber Attendant i Chamber Operator

Przed nurkowaniem warto uzyskać odpowiednie informacje, być w dobrej formie fizycznej i mieć ubezpieczenie. Rzetelne centra nurkowe można znaleźć poprzez Stowarzyszenie Centrów Nurkowych Cypru (Cyprus Diving Centre Association – CDCA) lub sprawdzić centra, które działają zgodnie z wytycznymi DAN HIRA lub ISO EN 24803. Wysłuchaj briefingu i przestrzegaj podanych zaleceń – dzięki temu zobaczysz więcej, ponieważ przewodnicy znają najlepsze miejsca. Używaj liny cumowniczej do wykonania kontrolowanego zanurzenia i wynurzenia, miej ze sobą komputer, nurkuj na nitroksie i monitoruj swój NDL. Penetracja wraku ma różne poziomy trudności: bądź świadomy swoich limitów, zużycia gazu i miej przy sobie odpowiedni sprzęt do każdego nurkowania. We wraku znajdują się ostre krawędzie a organizmy morskie mogą ukąsić, dlatego kluczowa jest dobra kontrola pływalności, aby uniknąć tych zagrożeń. Dodatkowo pamiętaj, że temperatury na Cyprze mogą być wysokie, dlatego zawsze się nawadniaj.

#4 Haven

Arenzano, Liguria, Włochy – nurkowanie wrakowe

Ten 344-metrowy supertankowiec firmy Amoco zapalił się w kwietniu 1991 roku w porcie w Genewie. Na jego pokładzie były 144 000 tony ropy naftowej i 12000 ton paliwa. Kiedy przerwały się cumy, Haven zdryfował, spalił się, następnie zatonął w odległości 1 mili od wybrzeża Arenzano i osiadł na głębokości 90 metrów. Olej, który wylał się z tankowca spowodował najpoważniejszą katastrofę ekologiczną na Morzu Śródziemnym. Jest to największy wrak, który można odwiedzać w tym morzu. Po kilku poważnych wypadkach z udziałem nurków rekreacyjnych aktywności nurkowe w tym miejscu są teraz ściśle uregulowane i monitorowane.

Główne problemy

• Głębokość
• Możliwa dezorientacja w toni, nawet jeśli nurek trzyma się liny
• Kwadratowy profil
• Nurkowie nie sprawdzają swojego sprzętu
• Błędy w planowaniu nurkowania
• Prądy
• Długie odległości między ciekawymi punktami

Zdjęcie: Niccolò Crespi

Jak przeżyć to nurkowanie

Uwagi od Niccolò Crespi, instruktora technicznego i nurka komercyjnego

Na wraku nie występują żadne konkretnych zagrożenia, widoczność jest zazwyczaj doskonała, nie ma na nim sieci lub innych elementów, w które można się zaplątać, a maszynownia jest bardzo duża. Nurkowie techniczni zazwyczaj używają liny do penetracji wraku i dobrze się nawadniają. Moim zdaniem największy problem związany z Haven tkwi w podejściu niektórych nurków. Chociaż lokalni operatorzy przez cały czas powtarzają, aby sprawdzać rebreathery przed nurkowaniem i pamiętać o otwarciu zaworów z tlenem, było już kilka przypadków hipoksji w pierwszych minutach nurkowania. Zawsze używaj liny cumowniczej do wykonania zanurzenia i wynurzenia. Osoby, które chcą zobaczyć wrak z zewnątrz powinny zabrać ze sobą skuter.

#5 Jezioro Garda

Lombardia/Veneto/Trentino-Alto Adige, Włochy

Największe włoskie jezioro, którego wybrzeża należą do trzech regionów Włoch jest bardzo znanym miejscem dla nurków z północnej Europy. Mogą oni tu znaleźć duże głębokości i milszy klimat niż w Morzu Bałtyckim lub zamarzających w zimie jeziorach alpejskich. Oprócz typowych organizmów żyjących w słodkiej wodzie, jezioro Garda jest domem dla wraków z drugiej wojny światowej. Warunki nurkowe mogą się zmieniać w zależności od wiatru.

Główne problemy

• Głębokość
• Kwadratowe profile nurkowania
• Nurkowie wykonujący nurkowania przekraczające limity ich wyszkolenia
• Brak oceny własnych limitów
• Złe zaplanowanie nurkowania
• Odwodnienie
• Zakłady między nurkami

Zdjęcie: Giuseppe Pastoressa

Jak przeżyć to nurkowanie

Uwagi od Davide De Lorenzi, menadżera centrum nurkowego, instruktora DAN

W jeziorze Garda znajdują się prawie pionowe ściany spadające nawet do głębokości ponad 200 metrów. Wiele miejsc nurkowych jest dostępnych z brzegu, dlatego nurkowie nie mają poczucia, że potrzebują wsparcia centrum lub łodzi nurkowej. Wyszkolony, zorganizowany i kompetentny nurek znajdzie tu wszystko, czego chce. Czynniki, które predysponują do wypadków nurkowych to zazwyczaj: odwodnienie, zimno, zmęczenie, gęstość gazu oddechowego i złe zaplanowanie nurkowania. Pierwsza rada brzmi – zachowaj zdrowy rozsądek. Zdecyduj, czy nurkujesz, czy odwołujesz nurkowanie i posłuchaj wewnętrznego głosu, zanim wejdziesz do wody.

#6 El Hierro

Wyspy Kanaryjskie, Hiszpania

Spośród Wysp Kanaryjskich El Hierro jest najdzikszą z nich. Lokalne rybołówstwo możliwe jest tylko w tradycyjny sposób, a wulkaniczne ściany pełne kanionów są domem dla wspaniałych organizmów morskich. Ze wszystkich opisanych tutaj miejsc nurkowych to jedno ma specyficzny problem: wyjazd w góry po nurkowaniu. Jest to również główna przyczyna zgłoszeń o pomoc do DAN Europe z El Hierro. Wydaje się, że wielu nurków wybiera pobyt w resortach lub domkach letniskowych usytuowanych w górach, a główne miasto Valverde znajduje się na wysokości 571 metrów n.p.m.

Zdjęcie: Pietro Cremone

Jak przeżyć to nurkowanie

Wyjazd w góry (nie wspominając nawet o locie samolotem) przez 24-48 godzin po nurkowaniu w zależności od liczby i głębokości wykonanych nurkowań nigdy nie jest dobrym pomysłem. Dla nurkowań na poziomie morza limit wysokości ustalony przez DAN i najbardziej uznane instytucje badawcze wynosi 300 m n.p.m.

Wnioski

W większości przypadków nie ma nurkowań w swojej istocie niebezpiecznych, są tylko nurkowania, które wymagają więcej uwagi, lepszego wyszkolenia, odpowiedniego zaplanowania, sprawności fizycznej i świadomości własnych limitów. Odnosi się to do wszystkich nurkowań, które mają podobne cechy do tych opisanych powyżej. Jeżeli inne miejsca nurkowe nie znajdują się na liście 6 najlepszych miejsc, powód jest prosty – są one odwiedzane przez mniejszą liczbę nurków.

Jest jeszcze jedna rzecz, którą będziemy ciągle powtarzać: odwodnienie jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do wystąpienia zespołu zaburzeń dekompresyjnych (DCI). Należy na nie szczególnie uważać, kiedy temperatura jest wysoka, a powietrze suche. Odwodnienie może być spowodowane również piciem alkoholu, teiny i kofeiny (zawartej w coca coli i wielu napojach energetycznych) oraz słodzonych napojów bezalkoholowych. Dobrym pomysłem jest zawsze rozpoczęcie nawadniania się kilka dni przed tygodniem nurkowym pijąc wodę oraz preparaty nawadniające.

---

Podziękowania dla: Chris Demetriou, Davide De Lorenzi, Niccolo Crespi.

---

O autorze

Claudio Di Manao jest członkiem DAN od 1997 roku oraz instruktorem nurkowania PADI i IANTD. Jest autorem serii książek i opowiadań na temat nurkowania, takich jak Shamandura Generation – zabawny portret społeczności nurkowej w Sharm el Sheik. Współpracuje z czasopismami, rozgłośniami radiowymi i gazetami opowiadając i pisząc o bezpieczeństwie nurkowania, podwodnym życiu i podróżach.

---

Tłumacz: Agnieszka Kostera-Kosterzewska